Hỏi đáp

Tinh dầu tên tiếng Anh là Essential Oil, là dạng lỏng tập trung của các chất dễ bay hơi tự nhiên trong thực vật có mùi thơm. Người ta ví tinh dầu là nhựa sống của cây, mang sức sống và năng lượng tinh khiết nhất. Chúng mạnh hơn 50 đến 100 lần các loại thảo dược sấy khô.

Các phân tử tinh dầu có xu hướng thay đổi nhanh chóng từ trạng thái lỏng hoặc rắn sang khí ở nhiệt độ phòng. Bằng cách bay hơi nhanh chóng này tinh dầu dễ dàng tương tác trực tiếp đến khứu giác. Vì vậy khi mở nắp tinh dầu bạn sẽ cảm nhận được mùi hương rất mạnh ở một khoảng cách nhất định. Đa số các loại tinh dầu đều trong veo, nhưng cũng có một số có màu vàng hoặc hổ phách như: tinh dầu sả chanh Lemongrass, tinh dầu cam ngọt Orange, tinh dầu hoắc hương,…

Từ thời cổ đại, tinh dầu đã được dùng trong các liệu pháp hương thơm để chăm sóc cơ thể khỏe mạnh, cân bằng tinh thần và làm đẹp hiệu quả. Tinh dầu được dùng nhiều trong ngành sản xuất nước hoa, mỹ phẩm, xà phòng,… Ngoài ra người ta cũng dùng chúng để tạo hương cho thực phẩm, đồ uống,…

Có 3 loại : 

1. Tinh dầu nguyên chất là tinh dầu được chiết xuất 100% từ thực vật, không thêm bất cứ thành phần hóa học nào khác. Tinh dầu nguyên chất an toàn cho sức khỏe, có thể dùng để ăn uống được ở hàm lượng nhất định theo hướng dẫn của bác sĩ. Trừ một số loại tinh dầu nguyên chất từ dược thảo không ăn uống được như: tinh dầu bách, tinh dầu lộc đề xanh Wintergreen,…

   Nếu không đủ tinh khiết từ thiên nhiên thì tinh dầu không thể dùng để ăn uống được.

2. Tinh dầu không nguyên chất là tinh dầu nguyên chất đã pha các thành phần hóa học khác. Cũng có thể là tinh dầu được được chiết xuất từ thực vật nhưng chưa đạt chất lượng tinh khiết trong thành phần có lợi cho sức khỏe.

   Tinh dầu không nguyên chất vẫn giữ được mùi hương của tinh dầu. Vì vậy, ngay cả các chuyên gia cũng không thể đánh giá được chất lượng, độ tinh khiết của tinh dầu bằng cách nhìn hoặc ngửi.

3. Tinh dầu tổng hợp còn gọi là hương liệu, dầu thơm hóa tổng hợp có tên tiếng Anh là: Perfume / Perfume Oil / Fragrance Oil / Scented Oil. Tinh dầu tổng hợp là tinh dầu được tổng hợp từ hương liệu bắt chước mùi thơm của tinh dầu. Chúng còn tạo ra mùi thơm của các loại cây không có tinh dầu (như táo, dâu tây,…) hay mùi hương mới (mùi biển Hawaii,…).

   Tinh dầu tổng hợp thường được dùng để tạo hương trong ngành mỹ phẩm, xà phòng, thuốc lá, sản phẩm vệ sinh,…

1. Với Sức khỏe :

Lối sống hiện đại với nhiều điều ảnh hướng đến sức khỏe. Đại diện như: thiếu tập thể dục, ăn uống kiêng khem, các chất độc hại ngày càng nhiều hơn,… chúng khiến cơ thể mất cân bằng. Tinh dầu giúp truyền cảm hứng, năng lượng thiết yếu để phục hồi sự cân bằng của cơ thể, giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Bạn sẽ cảm giác hồi sinh mỗi ngày dựa vào các chất chống oxy hóa mạnh mẽ, dưỡng chất có trong tinh dầu.

1. Đối với Làm đẹp :

   Tinh dầu được ứng dụng nhiều trong việc làm đẹp chăm sóc da, tóc bằng liệu pháp tự nhiên. Tinh dầu thẩm thấu tốt qua da, hấp thu trực tiếp qua màng tế bào. Chúng làm chậm quá trình lão hóa, dưỡng mềm trắng da, nuôi dưỡng mái tóc,…

   Vì tinh dầu có đặc tính mạnh hơn thực vật gấp 50-100 lần, dễ gây kích ứng khi dùng trực tiếp lên da. Nên tinh dầu cần pha loãng với dầu nền trước khi sử dụng. Đặc biệt bạn nên dùng thử ở một vùng da nhỏ, tránh vùng da nhạy cảm và quan sát trong 24h.

• Xông: nhỏ vài giọt tinh dầu nguyên chất vào đèn xông tinh dầu, máy khuếch tán tinh dầu HCM. Đây là cách để lan tỏa tinh dầu đơn giản, hiệu quả.
• Massage: tinh dầu pha loãng với dầu nền tỉ lệ từ 1%-5% để massage giúp giảm mệt mỏi, đau nhức cơ thể, tăng tuần hoàn… tốt cho sức khỏe.
• Hít: nhỏ lên khăn cotton, ống hít cá nhân 3 đến 5 giọt tinh dầu để hít giúp thông mũi, giảm các triệu chứng cảm, tăng sức đề kháng,…
• Xịt: pha tinh dầu với nước / cồn y tế 70-90 độ để xịt quanh phòng. Vì tinh dầu chỉ tan trong cồn và dầu nền, không tan trong nước nên cần lắc đều trước khi xịt.

• Massage: pha 1 giọt tinh dầu nguyên chất vào 30 giọt dầu nền (dầu dừa, jojoba, hạnh nhân..). Dùng xoa bóp da, da đầu để dưỡng mềm da, chống lão hóa da và chăm sóc tóc hiệu quả.
• Bôi trực tiếp: với một số loại tinh dầu như tinh dầu tràm trà Tea Tree, tinh dầu oải hương Lavender,.. được dùng để chấm trực tiếp lên nốt mụn, vết muỗi cắn.

1. Tinh dầu có hạn dùng 1-2 năm :

a. Một số loại tinh dầu thuộc họ Monoterpene

Tinh dầu họ Monoterpenes có trọng lượng phân tử thấp, làm cho chúng không ổn định và dễ bị ô xi hóa do tương tác với oxy hoặc nhiệt. Vì vậy, các loại tinh dầu ở nhóm monoterpenes thường có thời hạn sử dụng thấp nhất, khoảng 1-2:

• Tinh dầu chanh tươi Lemon
• Tinh dầu cam ngọt Orange
• Tinh dầu vỏ bưởi Grapefruit
• Tinh dầu nguyệt quế
• Tinh dầu vỏ quýt Mandarin
• Tinh dầu khuynh diệp Eucalyptus

2. Tinh dầu có hạn dùng 3-5 năm

a. Một số tinh dầu thuộc họ Monoterpenol

Tinh dầu thuộc nhóm này không độc, dịu nhẹ với làn da nên được sử dụng để chăm sóc da, hỗ trợ cân bằng cảm xúc và tăng cường miễn dịch.

• Tinh dầu oải hương Lavender
• Tinh dầu gỗ hồng Rosewood
• Tinh dầu tràm trà Tea Tree
• Tinh dầu bạc hà Peppermint
• Tinh dầu phong lữ Rose Geranium
• Tinh dầu hoa hồng Rose
• Tinh dầu húng quế Cinnamon
• Tinh dầu cam hương Bergamot
• Tinh dầu hoa cam Neroli

b. Một số tinh dầu thuộc họ Aldehyde

Aldehydes có tính chống viêm, an thần, chống nhiễm trùng và chống co thắt để chúng thường được sử dụng để làm mát nhiệt độ và làm căng hệ thống thần kinh. Chúng cũng là những chất chống nấm hiệu quả. Nếu bị oxy hoá, những loại dầu này sẽ gây kích ứng da.

• Tinh dầu tía tô đất Melissa
• Tinh dầu sả chanh Lemongrass

c. Một số tinh dầu thuộc họ Oxide

Oxit là chất tan trong máu, đờm và thuốc kháng vi-rút. Nó có thể hỗ trợ bất kỳ bệnh hô hấp và cũng có tác dụng kích thích trên của một trong những quá trình tinh thần.

• Tinh dầu nguyệt quế Bay Leaf
• Tinh dầu hương thảo Rosemary
• Tinh dầu khuynh diệp Eucalyptus

3. Tinh dầu có hạn dùng 5-7 năm

Tinh dầu chứa thành phần hóa học họ Ester, Ether, Ketone, Phenol.

a. Một số loại tinh dầu thuộc họ Ester

Tinh dầu loại này có tính an thần, chống co thắt, rất tốt cho hệ thống tiêu hóa và da. Chủ yếu là tinh dầu của quả hoặc hoa.

• Tinh dầu lộc đề xanh Wintergreen
• Tinh dầu hoa lài Jasmine
• Tinh dầu cúc La Mã trắng Chamomile

b. Một số loại tinh dầu thuộc họ Ether

Tinh dầu loại này có khuynh hướng giảm đau, chống co thắt.

• Tinh dầu nhục đậu khấu Nutmeg
• Tinh dầu hồi Star Anise
• Tinh dầu thì là Dill

c. Một số loại tinh dầu thuộc họ Ketone

Những tinh dầu này thường được sử dụng trong việc hỗ trợ các bệnh nhiễm trùng hô hấp như cúm và cảm lạnh. Ngoài ra chúng còn giúp giảm đau, giảm chất nhầy và hạ huyết áp.

• Tinh dầu xô thơm Clary Sage
• Tinh dầu trắc bách diệp Cypress

d. Một số loại tinh dầu thuộc họ Phenol

Tinh dầu có thành phần thuộc họ Phenol có tính sát khuẩn, kháng khuẩn, chống nhiễm trùng,..

• Tinh dầu đinh hương Clove

Tinh dầu hết hạn có thể gây nguy hiểm đặc biệt khi sử dụng đường uống hoặc dùng tại chỗ. Khi dùng tinh dầu hết hạn trên da sẽ khiến da bị đỏ, phát ban, ngứa và nghiêm trọng hơn là khiến da nhăn nheo vì tế bào da bị tổn hại, khiến chúng già đi nhanh chóng.

Tinh dầu đã hết hạn sử dụng sẽ có một số đặc điểm thay đổi như sau:

• Mùi: sự khác biệt của mùi thơm như khi bạn sử dụng lần đầu tiên là biểu hiện tinh dầu có thể đã bị ô xi hóa. Ví dụ: tinh dầu có mùi axit nghĩa là nó đã quá hạn.
• Phản ứng: khi sử dụng tinh dầu pha loãng trên da nếu có bất cứ phản ứng tiêu cực nào thì có nghĩa là tinh dầu đã bị oxy hóa và cần ngừng sử dụng ngay.
• Màu sắc: một số tinh dầu có thể thay đổi màu sắc khi qua thời gian dài. Điều này thường xảy ra với tinh dầu chiết xuất từ cây vì chúng nhẹ và dễ bay hơi. Màu sắc có thể thay đổi từ màu vàng nhạt thành màu đỏ – cam. Tinh dầu quá hạn có thể xuất hiện vẩn đục và trở nên sền sệt hoặc dạng đặc.

Tinh dầu hết hạn có thể gây nguy hiểm đặc biệt khi sử dụng đường uống hoặc dùng tại chỗ. Khi dùng tinh dầu hết hạn trên da sẽ khiến da bị đỏ, phát ban, ngứa và nghiêm trọng hơn là khiến da nhăn nheo vì tế bào da bị tổn hại, khiến chúng già đi nhanh chóng.